====== Analiza numeryczna (M) - Lista 5. ====== {2k6}{{tag>[listy_zadan]}}{{:analiza_numeryczna:interpolacja_lagrange_a.pdf|}} Iterpolacja wielomianowa A.D. 2009: [[http://www.ii.uni.wroc.pl/~sle/teaching/an-inter.pdf]] ===== Zadanie 1. ===== Niech $\mathcal{L}$ będzie odwzorowaniem, przyporządkowującym funkcji $f$ wielomian $\mathcal{L}_n^f$:\\ $\displaystyle \mathcal{L} f = L_n^f $\\ a) Sprawdzić, że $\mathcal{L}$ jest odwzorowaniem liniowym.\\ $ \displaystyle \mathcal{L}(f+g) = \sum_{k=0}^{n}(f+g)(x_k)\lambda_{k}(x) = \sum_{k=0}^{n}(f(x_k)+g(x_k))\lambda_{k}(x) = \sum_{k=0}^{n}(f)(x_k)\lambda_{k}(x) + \sum_{k=0}^{n}(g)(x_k)\lambda_{k}(x) = \mathcal{L}(f)+ \mathcal{L}(g)$\\ $ \displaystyle \mathcal{L}(\mu \cdot f) = \sum_{k=0}^{n}(\mu \cdot f)(x_k)\lambda_{k}(x) = \sum_{k=0}^{n}\mu(f)(x_k)\lambda_{k}(x) = \mu \cdot \left(\sum_{k=0}^{n}(f)(x_k)\lambda_{k}(x)\right) = \mu\cdot\mathcal{L}(f)$\\ b) Sprawdzić, że dla każdego wielomianu $ w \in \prod_{n} $ jest $\mathcal{L}w = w$.\\ Zauważamy, że $\mathcal{L}w$ jako suma wielomianów stopnia $n$ jest wielomianem stopnia co najwyżej $n$. Dalej: $ (\mathcal{L}w - w) \in \prod_{n}$ bo jest różnicą wielomianów stopnia co najwyżej $n$. Oraz:\\ $ \displaystyle (\mathcal{L}w - w)(x_0) = w(x_0) - w(x_0) = 0 $\\ $ \ \ \ .$\\ $ \ \ \ .$\\ $ \ \ \ .$\\ $ \displaystyle (\mathcal{L}w - w)(x_n) = w(x_n) - w(x_n) = 0 $\\ Czyli $(\mathcal{L}w - w)$ ma co najmniej $n+1$ pierwiastków, a ponieważ ma stopień $\leq n$ to $\mathcal{L}w - w \equiv 0 \Rightarrow \mathcal{L}w \equiv w$ ===== Zadanie 2. ===== Wykazać, że $ \sum_{k=0}^{n} \lambda_k(x) \equiv 1$.\\ Weźmy wielomian $w(x) = 1$, $w \in \prod_{n}$ dla każdego $n\in\mathbb{N}$.\\ Ponadto:\\ $\displaystyle \mathcal{L}w(x) = w(x) = 1 $\\ Wtedy:\\ $\displaystyle \mathcal{L}w(x) = \sum_{k=0}^{n}w(x_k)\lambda_k(x) = \sum_{k=0}^{n}1\cdot\lambda_k(x) = \sum_{k=0}^{n}\lambda_k(x)$\\ Stąd $ \sum_{k=0}^{n} \lambda_k(x) \equiv 1$. ===== Zadanie 3. ===== Wykazać, że: $\displaystyle \sum_{k=0}^n \lambda_k(0)x_k^j = \begin{cases} 1 \ (j=0)\\0 \ (j=1,2,\ldots n)\end{cases} $ Niec $w(x)=x^j$, ponieważ $j\leq n$, to $w \in \prod_n$, czyli: $\displaystyle w(x) = \mathcal{L}w(x) = \sum_{k=0}^{n}w(x_k)\lambda_k(x)$, więc $ \displaystyle x^j = \sum_{k=0}^{n}x_{k}^j\lambda_k(x) $ no to wstawmy tam $ \displaystyle x = 0$ mamy $ \displaystyle 0^j = \sum_{k=0}^{n}x_{k}^j\lambda_k(0) $ więc: dla $j = 0$ to mamy wielomian $ w(x) = x^0 $, czyli $ w(x)=x^0=1=Lw(x)$ co zostalo pokazane w zadaniu 2. dla $j = 1,2 ... n$ to $ 0^j = 0$ bleh ===== Zadanie 4. ===== Wykaż, że wzór $ L_n^f(x) := \sum_{k=0}^n f(x_k)\lambda_k(x)$ można zapisać w postaci:\\ $\displaystyle L_n^f(x) = p_{n+1}(x) \left( \sum_{k=0}^n \frac{f(x_k)}{(x-x_k)p_{n+1}^\prime (x_k)}\right)$\\ gdzie $p_{n+1}(x) = (x-x_0)(x-x_1)\ldots (x-x_n)$\\ [skrypt SLE]\\ $p_0 = 1$\\ $\displaystyle p_{n+1}(x) = \prod_{j=0}^{n}(x-x_j) $\\ oraz:\\ $\displaystyle p_{n+1}^\prime (x_i) = \prod_{j=0,j\not = i}^{n}(x_i-x_j) $\\ ---wytłumaczenie pochodnej: [przystępnie i wesoło]\\ $\displaystyle p_{n+1}^\prime(x_i) = (\prod_{i=0}^n(x-x_i))^\prime(x_i) =^1 (x-x_i)^\prime(x_i)\prod_{j=0,j\not =i}^n(x_i-x_j)+(x_i-x_i)(\prod_{j=0,j\not =i}^n(x-x_j))^\prime(x_i)=^2 1\cdot \prod_{j=0,j\not =i}^n(x_i-x_j)+0\cdot(\prod_{j=0,j\not =i}^n(x-x_j))^\prime(x_i)=\prod_{j=0,j\not =i}^n(x_i-x_j)$\\ 1. z definicji pochodnej iloczynu i po wybraniu i-tego czynnika\\ 2. bo... widać\\ ----koniec----\\ Rozpisujemy wielomian intrapolacyjny Lagrange'a:\\ $\displaystyle L_n^f (x) = \sum_{k=0}^n f(x_k) \prod_{j=0,j\not = k}^n \frac{x-x_j}{x_k-x_j} = \sum_{k=0}^n f(x_k) \frac{p_{n+1}(x)}{x-x_k} \cdot \frac{1}{\prod_{j=0,j\not = k}^n (x_k-x_j)} = p_{n+1}(x) \left( \sum_{k=0}^n \frac{f(x_k)}{(x-x_k)p_{n+1}^\prime (x_k)}\right)$\\ ===== Zadanie 5 ===== Wykazać, że w przypadku równoodległych węzłów\\ $\displaystyle x_k = x_0 +kh \ \ \ (k=0,1,\ldots,n;h>0)$\\ wzór intrapolacyjny Lagrange'a przybiera postać:\\ $\displaystyle L_n^f (x) = \frac{1}{n!}\sum_{k=0}^n f(x_k)(-1)^{n-k} {n \choose k} \prod_{j=0,j \not = k}^n \left( \frac{x-x_0}{h} - j \right) $\\ no to sprawdzamy:\\ $\displaystyle L_n^f (x) = \frac{1}{n!}\sum_{k=0}^n f(x_k)(-1)^{n-k} \frac{n!}{k!(n-k)!} \prod_{j=0,j \not = k}^n \frac{x-(x_0+jh)}{h} = \sum_{k=0}^n f(x_k)(-1)^{n-k} \frac{1}{k!(n-k)!} \prod_{j=0,j \not = k}^n \frac{x-x_j}{h}=$\\ --- tutaj mały lemacik ---\\ Pokażę, że:\\ $\displaystyle (-1)^{n-k} k! (n-k)! = \prod_{j=0,j \not =k}^n (k-j) $\\ rozpiszmy sobie prawą stronę:\\ $\displaystyle \underbrace{k\cdot (k-1) \cdot \ldots \cdot (k-k+1)}_{k!}\cdot \underbrace{(-1)\cdot (-2) \cdot \ldots \cdot (-n+k)}_{(n-k)!\cdot (-1)^{n-k}}$\\ --- koniec lemacika ---\\ $\displaystyle = \sum_{k=0}^n f(x_k)\prod_{j=0,j \not = k}^n \frac{x-x_j}{h(k-j)} = \sum_{k=0}^n f(x_k)\prod_{j=0,j \not = k}^n \frac{x-x_j}{(x_k-x_0)-(x_j-x_0)} = \sum_{k=0}^n f(x_k)\lambda_k(x) $\\ ===== Zadanie 6 ===== 6.) Uzasadnić postać barycentryczną wielomianu: $\displaystyle L_n^f(t) = \begin{cases} \displaystyle \sum_{i=0}^{n}\frac{\sigma_i}{t - x_i}f(x_i) \bigg / \sum_{i=0}^{n}\frac{\sigma_i}{t - x_i} \ \ \ (t \not\in\lbrace x_0,x_1,\ldots ,x_n \rbrace )\\f(x_k) \ \ \ (t=x_k, \ 0 \leq l \leq n)\end{cases} $ gdzie: $\displaystyle \sigma_i := 1 \bigg / \prod_{j=0,j\not = i}^n (x_i-x_j) $ Kiedy $t$ jest jednym z węzłów postać jest wybitnie oczywista, pokażemy drugą: $\displaystyle \frac{\displaystyle \sum_{k=0}^{n}\frac{\sigma_k}{t - x_k}f(x_k)}{\displaystyle\sum_{i=0}^{n}\frac{\sigma_i}{t - x_i}} \ =?= \sum_{k=0}^n f(x_k) \prod_{j=0,j\not = k}^n \frac{t - x_j}{x_k - x_j}$ $\displaystyle \ \ \ \ \ \ \ \ \Uparrow $ $\displaystyle \frac{\frac{\sigma_k}{t - x_k}f(x_k)}{\displaystyle\sum_{i=0}^{n}\frac{\sigma_i}{t - x_i}} \ =?= f(x_k) \prod_{j=0,j\not = k}^n \frac{t - x_j}{x_k - x_j}$ $\displaystyle \ \ \ \ \ \ \ \ \Uparrow $ $\displaystyle \frac{\frac{\sigma_k}{t - x_k}}{\displaystyle\sum_{i=0}^{n}\frac{\sigma_i}{t - x_i}} \ =?= \prod_{j=0,j\not = k}^n \frac{t - x_j}{x_k - x_j}$ $\displaystyle \ \ \ \ \ \ \ \ \Uparrow $ $\displaystyle\frac{ \frac{1}{\displaystyle (t - x_k)\cdot\prod_{j=0,j\not = k}^n (x_k-x_j)}}{\displaystyle\sum_{i=0}^{n}\frac{\sigma_i}{t - x_i}} \ =?= \prod_{j=0,j\not = k}^n \frac{t - x_j}{x_k - x_j}$ $\displaystyle \ \ \ \ \ \ \ \ \Uparrow $ (tu odwracamy ułamki) $\displaystyle (t - x_k)\cdot\prod_{j=0,j\not = k}^n (x_k-x_j)\cdot\sum_{i=0}^{n}\frac{\sigma_i}{t - x_i} \ =?= \prod_{j=0,j\not = k}^n \frac{x_k - x_j}{t - x_j}$ $\displaystyle \ \ \ \ \ \ \ \ \Uparrow $ $\displaystyle \sum_{i=0}^{n}\frac{\sigma_i}{t - x_i} \ =?= \prod_{j=0}^n \frac{1}{t - x_j}$ $\displaystyle \ \ \ \ \ \ \ \ \Uparrow $ $\displaystyle \prod_{j=0}^n (t - x_j)\left( \sum_{i=0}^{n}\frac{\sigma_i}{(t - x_i)}\right) \ =?= 1$ $\displaystyle \ \ \ \ \ \ \ \ \Uparrow $ $\displaystyle \prod_{j=0}^n (t - x_j)\left( \sum_{i=0}^{n}\frac{1}{(t - x_i)\cdot \prod_{j=0,j\not = i}^n (x_i-x_j)}\right) \ =?= 1$ $\displaystyle \ \ \ \ \ \ \ \ \Uparrow $ $\displaystyle \sum_{i=0}^{n}\frac{ \prod_{j=0}^n (t - x_j)}{(t - x_i)\cdot \prod_{j=0,j\not = i}^n (x_i-x_j)} \ =?= 1$ $\displaystyle \ \ \ \ \ \ \ \ \Uparrow $ $\displaystyle \sum_{i=0}^{n}\frac{ \prod_{j=0,j\not = i}^n (t - x_j)}{\prod_{j=0,j\not = i}^n (x_i-x_j)} \ =?= 1$ $\displaystyle \ \ \ \ \ \ \ \ \Uparrow $ $\displaystyle \sum_{i=0}^{n} \prod_{j=0,j\not = i}^n \frac{t - x_j}{x_i-x_j} \ =?= 1$ $\displaystyle \ \ \ \ \ \ \ \ \Uparrow $ $\displaystyle \sum_{i=0}^{n} \lambda_i(t) \ =?= 1$ A to jest prawdą bo, $\sum_{i=0}^{n} \lambda_i(x) \equiv 1$ [zadanie 2] ===== Zadanie 7 ===== 7.) == Algorytm Hornera obliczania wartości wielomianu == Dany wielomian $\displaystyle W(x) = b_0 + b_1 (x-x_0) + b_2 (x-x_0)(x-x_1) + \ldots + b_n (x-x_0)\cdots(x-x_{n-1})$ przekształcamy do postaci: $W(x)=b_0+(x-x_0)(b_1+(x-x_1)(b_2+\ldots +(x-x_2)(b_{n-1}+(x-x_{n-1})b_n)\cdots))$ Następnie definiujemy: $\displaystyle u_n = b_{n}$\\ $u_{n-1} = b_{n-1}+u_{n}(x-x_{n-1})$\\ $\vdots$\\ $u_{0} = b_{0}+u_{1}(x-x_0)$\\ Tak otrzymane $u_0$ będzie równe $W(x)$. Rzeczywiście, jeśli podstawimy kolejno $b_n,\ldots, b_0$ do tego wielomianu, otrzymamy: $\displaystyle W(x) = b_0+(x-x_0)(b_1+(x-x_1)(b_2+\ldots(x-x_{n-2})(b_{n-1}+u_n(x-x_{n-1}))))$\\ $\displaystyle W(x) = b_0 + (x-x_0)(b_1 +(x-x_1)(b_2 +\ldots (x-x_{n-2})u_{n-1}))$\\ $ \vdots $\\ $\displaystyle W(x) = b_0 + (x-x_0)u_1$\\ $\displaystyle W(x) = u_0$\\ .... ===== Zadanie 8 =====